EHHD-KTMSD dermekleri Kıbrıs Nöroloji ve Genetik Enstitüsü’nü ziyaret ederek detaylı bilgi aldı

Basın Açıklaması

11 Ekim 2024

Evrensel Hasta Hakları Derneği  (EHHD) ve Multiple Sclerosis (MS) Derneği, Kıbrıs Cumhuriyeti Başkanı Nikos Hristodulidis’in Ocak ayı sonunda açıkladığı, Kıbrıslı Türklere yönelik güven artırıcı tedbir paketi kapsamında, Kıbrıs Nöroloji ve Genetik Enstitüsü’nde (KNGE), Kıbrıslı Türklere klinik hizmetler verileceğini ve tedavi ile ilaç ihtiyaçlarının ücretsiz karşılanacağı açıklamasını ve mayıs ayında KNGE’den yapılan açıklamada, “geçerli Kıbrıs Cumhuriyeti kimliği” olan Kıbrıslı Türklere ücretsiz hizmet verileceği haberlerini değerlendirdi. Edinilen bilgiler kapsamında, Kıbrıs Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu’nun 10 Mayıs 2024 tarihli oturumunda, Kıbrıslı Türklerin Enstitüdeki tüm hizmetlere erişimini onayladığı ve temmuz ayı itibarıyla da Kıbrıslı Türk hastaların ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik hizmet verdiği kaydedilmiştir.

Kronik nörolojik hastalığı olan Kıbrıslı Türk hastaların tedaviye erişim haklarını koruyan bu umut verici gelişmeye ilişkin daha fazla  bilgi edinmek ve kamuoyunu bilgilendirmek maksadıyla 8 Ekim tarihinde KNGE’e resmi bir ziyaret gerçekleştirilmiştir.  Ziyarete MS Derneği başkanı Sibel Hançerli, EHHD Asbaşkanı Emete İmge, EHHD Yönetim Kurulu üyesi Belgin Demirel ve Savunuculuk ve Lobicilik Sorumlusu Beran Dağtaş katılırken, KNGE’den sorularımızı yanıtlamak üzere toplantıya  CEO Prof. Leonidas Phylactou ve hizmetlerden sorumlu hekimler katıldılar. Toplantıdan edinilen bilgiler ışığında aşağıda yer alan soru ve yanıtları paylaşır, sözü edilen hizmetlerden yararlanmaya ihtiyaç duyan hasta ve yakınlarının bilgilenmesi için desteğinizi rica ederiz.

Soru-Yanıt

* Kıbrıs Nörolojik ve Genetik Hastalıklar Enstitüsü ( KNGE) hakkında bilgi:

KNGE 1990 yılında, Birleşmiş Milletler desteğiyle  iki toplumlu olarak kurulmuş, özel, akademik ve tıbbi bir merkezdir. Eğitim hizmeti de sunan Enstitü,  bugün Kıbrıs Cumhuriyeti tarafından fonlanmaktadır. KNGE direktörler kurulu 20 kişiden oluşmaktadır. 10 kişi hükümet tarafından 8 kişi Hasta Dernekleri tarafından atama yöntemiyle seçilmektedir.  Direktörler Kurulunda halihazırda 2 Kıbrıslı Türk üye de görev yapmaktadır.

*Nöroloji ve Genetik Enstitüsünden kimler hizmet alabilecek?

Kıbrıs Cumhuriyeti kimlik kartı sahibi Kıbrıslı Türk hastalar hizmet alabilecektir.

*Hangi Koşullarda Enstitüye kayıt olunabilir?

Randevu almak için KNGE’e başvuran bir Kıbrıslı Türk Hasta öncelikle ; 

-Geçerliliği olan bir Kıbrıs Cumhuriyeti Kimlik Kartı sahibi olmalı 

-Kıbrıslı Türk doktorundan hastalığın teşhisinin veya teşhis konulamamışsa semptomların belirtildiği bir sevk raporu temin etmelidir. (Enstitünün resmi dili İngilizce olduğu için Sevk Raporu tercihen İngilizce olmalıdır)

– Randevu talebiyle birlikte,  Sevk Raporu’nda belirtilen bilgilerin Enstitüde verilen hizmetlere  tıbbi uygunluğunun değerlendirilmesi için hastanın Sevk Raporunun popit@cing.ac.cy adresine e- posta olarak gönderilmesi gerekir. Hastaya randevu için KNGE’nün kolay ulaşılabilmesi için Hasta/Hasta Yakını telefon bilgilerinin de  gönderilecek e-postada belirtilmesi gerekmektedir.

-KNGE sekreterliği hastayı arayacak ve randevu ayarlayacaktır.

-Randevuya gelindiğinde hasta geçerliliği olan Kıbrıs Cumhuriyeti kimlik kartını ve Sevk Kağıdını (varsa diğer MR vb. tetkik sonuçlarını) yanında getirecektir.

-Enstitünün telefon numarası: 22358600  ve Faks numarası:  22392837

*Hizmetler Ücretli midir?

Sözü edilen tüm hizmetler ücretsizdir.

*Hangi hastalıklar hizmet kapsamındadır? Kıbrıslı Türkler kronik nörolojik hastalıkların teşhis, tetkik ve tedavisi için hizmet alabilecekler, bu kapsamda Enstitü bünyesinde  yürütülen bilimsel araştırma programlarına yazılı “rıza” vererek dahil olabileceklerdir. Hizmet alınabilecek kronik nörolojik hastalıklar  5 ana başlıkta olup şu şekilde tanımlanmıştır: 

1.Nörolojik Kas Bozuklukları (Örnek: Myasthenia Gravis, Muscular Dystrophy, Myositis, Motor Neuron Disease, Friedreich’s Ataxia, Spastic Paraplegia, Peripheral Inherited and Inflammatory Neuropathies), 

2.Multiple Sclerosis ve MS e bağlı hastalıklar (Örnek: Neuromyelitis Optica, Transverse Myelitis)

3.Hareket bozuklukları (Örnek: Parkinson’s Disease, Huntington’s Disease, Multisystem Atrophy, Progressive Supranuclear Palsy, Ataxias, Spastic Paraplegias), 

4.Epilepsi hastalığı 

5.Demans hastalıkları

*Kıbrıslı Türk hastalar hizmetlere erişimde Türkçe konuşabilecek mi?

Enstitünün resmi dili İngilizcedir. O sebeple İngilizce dilinde sevk kâğıdı/rapor tercihleridir. Ancak Türkçe olanı tercüme edecek bir medikal sekreter işe almayı planlıyorlar.

*MS hastaları halihazırda kullandığı ilaçlara Enstitüde erişebilecek mi?

Evet Enstitüye kayıtları gerçekleştiği zaman hizmet alabilecekler.

MS hastalarının düzenli kullandığı ilaçlar kapsam dahilindedir, aylık olarak verilecek, semptomatik durumlar için, mesela ağrı kesici gibi ilaçlar kapsam dahilinde değil

*Demans ve Alzheimer hastaları Enstitüden hizmet alabilecekler mi?

Evet,  Enstitüye kayıtları gerçekleştiği zaman hizmet alabilecekler.

* Akut bir hastalık durumunda Enstitüye ambulans ile hasta sevki yapılabilir mi?

Enstitünün Acil Servisi olmadığından, akut bir durum karşısında ambulansla hasta sevki mümkün değil.

*Kayıtlı hastalar yatılı tedavi olabilecek mi?

Enstitü akut gelişen durumlarda değil, kronik hastalıkla ilişkili hizmetler verebilmektedir. Enstitünün yataklı servis kapasitesi 16 olup, günlük yatılı tedavi hizmetleri için de 8 yatağa sahiptir.

*Kıbrıs’ın kuzeyindeki hekimlerden, görüntüleme merkezlerinden ve laboratuvarlardan gelecek her türlü rapor/sonuç Enstitü hizmetler kapsamında geçerli olabilecek mi?

Kıbrıs’ın kuzeyindeki hekimlerden, görüntüleme merkezlerinden ve laboratuvarlardan gelecek her türlü rapor/sonuç Enstitü hizmetler kapsamında geçerli olabilecektir. Enstitünün resmi dili İngilizcedir. Kıbrıslı Türk hastaların getireceği raporların İngilizce olması tercih edilmekle birlikte, ihtiyaç halinde Türkçe raporların çevirisi için Enstitü hizmet alacaktır.

*Kıbrıslı Türk hekim hastasını Enstitüye sevk ettikten sonra, hasta Enstitüye kaydolarak  hizmet alıyorsa, aynı zamanda Kıbrıslı Türk hekimiyle de tedavisini paralel olarak sürdürüyorsa, ihtiyaç halinde  Kıbrıs’ın kuzeyindeki hekimle, Enstitüde hizmet veren hekim hastanın durumu ile ilgili konsültasyon yapabilecek mi?

Hekimler hastasının durumu hakkında diyalog içerisinde olabilecek ve konsültasyon yapabileceklerdir.

*Kıbrıslı Rum hastalarla Kıbrıslı Türk hastalara verilen hizmetler arasında herhangi bir farklılık var mı?

Hayır, Kıbrıs Cumhuriyeti kimliği taşıyan tüm hastaların aldığı hizmetler tamamen aynidir. Oluşabilecek yan tedavi hizmeti farkları, yani Enstitü dışında yönlendirilecek kurumlar açısından da sadece ulusal sigorta sistemi Gesy’ye kayıtlı olup olmama ile ilgili farklar oluşabilir. Bu da Enstitü’nün bünyesinde olan bir durum değildir.

*Kıbrıslı Türkler genetik hastalıkların teşhis , tetkik ve tedavisi için hizmet alabilecekler mi?

Hayır. Kıbrıslı Türklere sunulan hizmetler “kronik nörolojik” hastalıkların teşhis, tetkik ve tedavisi ile sınırlıdır. Ancak nörolojik hastalığın genetik bir bağlantısı varsa o durumlarda kapsam dahilindedir.

* Kıbrıslı Türklere sunulacak hizmetler sürdürülebilir midir? 

Edindiğimiz bilgiye göre Kıbrıs Cumhuriyeti’nde yeni sağlık güvence sistemi GESY işleme girmeden önce, Enstitü 300 Kıbrıslı Türk hastaya hizmet vermekteydi. KNGE kâr amacı gütmeyen statüde bir kuruluş olup, Enstitünün giderleri Kıbrıs Cumhuriyeti bütçesinden fonlanmaktadır. KC Bakanlar Kurulu’nun Güven Artırıcı Tedbirler kapsamında başlatmış olduğu bu yeni girişim de genel bütçeden fonlanacaktır. Bu yeni girişim için ihtiyaç olan idari ve medikal kadrolar da “geçici değil, sürekli personel” şeklinde planlanmıştır.

*Karma evliliklerden doğan ve henüz Kıbrıs Cumhuriyeti kimlik kartı sahibi olamayan bireyler hizmet alabilecek mi?

Bugünkü koşullarda karma evliliklerden doğan bireyler, Kıbrıs Cumhuriyeti kimlik kartı sahibi olmadıkları gerekçesiyle Enstitüden hizmet alamıyorlar. Bunun gerçekleşebilmesi için siyasi karara (Kıbrıs Cumhuriyeti hükümetinin kararına) ihtiyaç olduğu belirtilmiştir.

Gönüllü ol, Bağış Yap, Hak Savun. Hemen Bugün Bize Katılıp Gücümüze Güç Kat!